Met de trekschuit, jagend langs de Amstel
Gepubliceerd op donderdag 17 augustus 2017 14:17Een bijzondere vorm van wandelsport (géén HALT-maatregel). Het kan nog steeds, over de Amstel naar huis met de trekschuit, jagend!
Jagen = eene trekschuit .. (door middel van paarden doen vooruit komen). – I.M & N.S. Calisch’ Nieuw Woordenboek, 1864. De bemanning de wal op, in een tuig, en trekken maar. Het pad ligt er al sinds midden 17e eeuw, en wordt goed onderhouden.
Dat pad gebruik je dus, als je met je oude platbodem Karin terugkomt van Terschelling, en de motor begeeft het. Je krijgt een sleepje, maar na Amsterdam is het uit met de hulp.
Er is geen paard voorhanden, een stuk deden ze bomend, het zweet gutste van hun voorhoofden, zag getuige Saskia Leefsma vanaf de kant. Toen kozen ze voor touw & tuig, en werd het vol op de benen, het laatste stuk naar Amstelhoek bij Uithoorn, nog een kilometer of tien. Geduldig gedragen lijden, niet zonder vrolijkheid zo te zien.
Otto Over spotte de jagers woensdag op het stuk tussen de Naald en de laatste bocht voor Ouderkerk, en fotografeerde het historisch correcte gebruik van het oude jaagpad langs de rivier. Al liepen er vroeger gewoonlijk paarden in het tuig in plaats van mensen – alleen in de dorpen en steden nam vanwege de bebouwing menskracht het over.
Dienstregeling
Een zeventiende-eeuwse trekschuit voer met een snelheid van tegen de tien kilometer per uur van Amsterdam over Ouderkerk naar Utrecht. Volgens stipte dienstregeling: dagelijks om 7 uur, 1 uur en 8 uur ’s avonds. Namen van restaurants als Paardenburg en het Jagershuis – voorheen de Rustende Jager – zijn herinneringen aan die tijd. (In Ouderkerk is fel verzet gerezen tegen de voorgenomen sloop van het monumentale Jagershuis – de eigenaar wil er, in dit ‘beschermde dorpsgezicht’, negen woningen voor terug bouwen.)
Jaagpalen
Voor de scherpe bochten in de Amstel was een oplossing: houten palen in de grond als geleiders van het jaagtouw, zodat man en paard de oever konden blijven volgen zonder dat het touw over het land uitbrak en het schip op de kant werd getrokken. Tussen Amsterdam en Ouderkerk stonden vroeger meer dan veertig van die palen, tussen Ouderkerk en Uithoorn meer dan vijftig. Aan de bovenkant zat een geribbeld, meerollend deel, tegen de slijtage van de touwen. In de Grote Bocht staan nog van die palen. Kleiner, zonder rollers, maar dat het jaagpad nog steeds werkt, bewezen deze stoere scheepsgasten met panne. De foto’s werden genomen om vier uur, twee uur later zijn schuit en jagers gespot in Nes, zes kilometer verder.
(Informatie: entoen.nu. Link: Met de trekschuit.)