De spil op 8 april: ‘De breedst inzetbare van alle roeiboten’
Gepubliceerd op vrijdag 24 maart 2017 22:41De vereniging Het Zeilend Scheehout houdt op zaterdag 8 april zijn jaarbijeenkomst op Willem III, waarbij er in de wherry’s kan worden geroeid en zo mogelijk gezeild. En ook nog presentaties over de boten, mensen. De vereniging is op Willem III te gast, omdat de antieke boten een speciale plaats hebben bij ons, en W3 als club lid is van Het Zeilend Scheehout. Scheehouten-liefhebber Wouter Verster geeft indrukken en achtergronden.
Scheehouten wherry’s kennen hun oorsprong als veerbootjes op de Theems in Engeland waar in oorsprong zelfs een apprentissage van zeven(!) jaar volbracht moest worden alvorens men werd toegelaten tot het gilde der ‘Watermen’. Tot 1976 werd dit werk verricht bij koninklijke goedkeuring. Er zijn nog enkele lieden die formeel het ambacht mogen uitvoeren, maar bruggen vervangen inmiddels het roeiveer.
(Wherry’s op de Spiegelplas bij Nederhorst den Berg.)
Eind 19e eeuw kwamen de eerste wherry’s naar Nederland en werden al spoedig in Nederland gebouwd door de Amsterdamse werf Thiebout en Baaij, en in Amsterdam-Noord bij o.a. De Vries Lentsch. De (scheehouten) wherry werd gebruikt als pronkboot bij bloemencorso’s, maar vooral ook voor toertochten. Hier te lande is het een Amsterdams fenomeen, hoewel ook Dordrecht en Rotterdam exemplaren kenden.
De waterhuishouding in het winderige polderlandschap maakte dat we hier al snel tijdens toertochten gebruik gingen maken van wherry’s met een (hulp)zeil voor de ruimere rakken. Dit groeide uit tot zeilwedstrijden in de boten, naast de roeiwedstrijden.
Een mast kan in de mastkoker worden geplaatst, een uitsparing in de voorste doft. Soms was het grootzeil wel 16 m2, en werd er zelfs nog een tweede mast achter de stuurstoel gevoerd. Later kwamen hierop beperkingen om wedstrijden gelijkwaardiger te maken, én om de boten heel te houden. Tot ver in de jaren ’50 werden er op ’t IJ wedstrijden gezeild met deze boten, maar vooral werden er vele tochten gemaakt. Begin 20e eeuw werden zelfs oversteken over de Zuiderzee gemaakt met de scheehouten wherry’s, lange tochten van Sneek naar Purmerend.
(Op de Idzegasterplas tijdens kampeertocht van Het Zeilend Scheehout.)
In de jaren zeventig raakte de scheehouten wherry in de vergetelheid. Het merendeel van de scheepjes vond zijn einde in de open haard van roeiverenigingen. Echter, men kwam tot inkeer, en sinds eind jaren tachtig wordt er hard gewerkt aan de restauratie van de boten, waarbij Willem 3 de roeivereniging is met de meeste originele scheehouten wherry’s.
(1955: Scheehouten wherry’s verzameld in de binnenhaven van Willem III, om per vrachtschip vervoerd te worden naar de start van de Nachtwedstrijd.)
De vereniging Het Zeilend Scheehout is opgericht in 1991, en thans heeft Nederland mogelijk de grootste vloot van varende originele scheehouten wherry’s ter wereld! De banden met W3 zijn nauw. Zo bood Willem III onderkomen aan de particuliere scheehouten wherry’s van Het Zeilend Scheehout, totdat de club een eigen loods had gebouwd in Almere.
Gezinnen
De vereniging wil ook Willem III’ers van buiten de vaste kern van wherrygebruikers laten kennismaken met deze bijzondere bootjes en hun geschiedenis, en nodigt allen uit op het evenement op 8 april. Er kan geroeid worden in de scheehouten wherry’s, en bij gunstig weer en wind gezeild. Mogelijkheden om mee te gaan op een tocht met een scheehouten wherry staan op de website: http://zeilwherry.nl.
- Van het eeuwboekje van het Comité voor Wheryywedstrijden zijn enkele exemplaren gratis verkrijgbaar.
- Het Lustrumboek ’25 Jaar Zeilend Scheehout’ , prachtig geïllustreerd, is verkrijgbaar tegen betaling.
(tekst en foto’s Wouter Verster. foto 1955 uit het jubileumboek Willem III, 1959.)
Programma
13 uur – Roeitochtje, zo mogelijk ook een zeiltochtje op de Amstel in een wherry, voor iedereen. Graag aanmelden voor 1 april via aleid@meulenhoff.org.
14.30 – 16.30 Ontvangst, koffie, thee, presentaties:
– (Wherry)roeien op Willem III (Otto Over en anderen)
– Meer dan 25 jaar Zeilend Scheehout (Peek le Coultre)
– Zelf een wherry bouwen (Chris Slagmoolen)
17 – 18 uur Jaarvergadering. Aansluitend Borrel en Jaardiner (buffet).
Aanmelden voor 1 april via aleid@meulenhoff.org, met vermelding vegetarisch/geen vis en andere dieetwensen. Kosten € 25 (inclusief koffie/thee/taart, exclusief overige dranken, kinderen t/m 12 jaar € 12,50). Bij afmelding na 1 april worden de kosten voor het buffet in rekening gebracht.